Mô h́nh Địa tâm

   Aristotle (384-322 trước CN), một học tṛ ưu tú của Plato và là một trong những nhà triết học vĩ đại nhất thời bấy giờ. Ông tin Vũ trụ được tạo thành bởi 4 yếu tố: đất, nước, không khí và lửa. Mọi chuyển động và biến đổi có thể giải thích dựa vào sự vận động của 4 yếu tố này. Mỗi yếu tố có vị trí tự nhiên riêng của nó. Và vị trí của đất là Trái đất, trung tâm bất động của vũ trụ. Chuyển động của các thiên thể là chuyển động tṛn với vận tốc không đổi. Ông lí luận rằng v́ Trái đất đứng yên và mọi vật đều rơi xuống Trái đất nên Trái đất phải là trung tâm của Vũ trụ.

Aristotle (384-322 trước CN)

  Từ sau thế kỉ thứ II sau CN, vị trí và đặc điểm chuyển động của các hành tinh đă được xác định với độ chính xác đáng kể. Claudius Ptolemy (100-170 sau CN), nhà toán học, thiên văn học Hi Lạp, đă phác thảo ra mô h́nh Địa tâm về Vũ trụ trong luận thuyết Almagest vào năm 125 sau CN. Mô h́nh này không mô tả một cách đúng đắn bản chất của Vũ trụ nhưng nó được Giáo hội La Mă chấp nhận v́ nó phù hợp với thuyết "sáng thế" mà Chúa đă tạo ra Vũ trụ. Ngoài ra mô h́nh này cũng có thể giải thích các quan sát thiên văn trong độ chính xác đạt được vào thời đó.

Claudius Ptolemy (100-170 sau CN)

  Dựa trên các đặc điểm chuyển động của các thiên thể như sau:
+ Bầu trời quay xung quanh Trái đất với chu ḱ 24h (nhật động)
+ Mặt trời và Mặt trăng, bên cạnh nhật động c̣n chuyển động đối với các sao theo chiều ngược với nhật động, các chu ḱ tương ứng là 365 ngày và 27 ngày.
+ Các hành tinh cũng chuyển động so với các theo chiều ngược chiều nhật động nhưng cũng có những thời ḱ chúng chuyển dịch theo chiều ngược lại nên chuyển động của chúng có dạng nút so với phông tạo bởi các ngôi sao cố định.
+ Hai hành tinh, Thuỷ tinh và Kim tinh, dao động quanh Mặt trời với li giác tương ứng là 28° và 48°. 

Giải thích chuyển động thắt nút của Thuỷ tinh và Kim tinh

  Ptolemy đă phác thảo ra mô h́nh Địa tâm như sau để giải thích các đặc điểm trên:
+ Trái đất nằm ở trung tâm Vũ trụ.
+ Vũ trụ bị giới hạn bởi một mặt cầu chứa các ngôi sao cố định. Mặt cầu này quay xung quanh một trục đi qua tâm Trái đất.
+ Mặt trời và Mặt trăng chuyển động trên những quỹ đạo tṛn với vận tốc không đổi nhưng với chu ḱ lớn hơn chu ḱ nhật động.
+ Các hành tinh chuyển động với tốc độ không đổi trên những ṿng tṛn nhỏ (ṿng ngoại luân). Tâm của ngoại luân chuyển động trên các quỹ đạo tṛn (ṿng chính đạo) xung quanh Trái đất.
+ Tâm các ngoại luân của các hành tinh bên trong (Kim tinh và Thuỷ tinh) nằm trên đường nối tâm Mặt trời và tâm Trái đất.
+Các thiên thể quay xung quanh Trái đất, theo thứ tự xa dần là: Mặt trăng, Thuỷ tinh, Kim tinh, Mặt trời, Hoả tinh, Mộc tinh và Thổ tinh. 

Mô h́nh Địa tâm của Ptolemy

  Để giải thích được các nút thắt trong chuyển động của Thuỷ tinh và Kim tinh, Ptolemy đă đưa ra một mô h́nh rất phức tạp.

  Dần dần với các phương pháp và thiết bị quan sát chính xác hơn, người ta phát hiện rằng một số đặc điểm chuyển động của các hành tinh không thể giải thích bằng thuyết Địa tâm. Do vậy mô h́nh Địa tâm được điều chỉnh để phù hợp với các quan sát. Điều này chỉ làm cho mô h́nh đă phức tạp lại càng phức tạp hơn. Và một tu sĩ đă phải thốt lên rằng tại sao Chúa lại có thể tạo ra một Vũ trụ phức tạp đến như vậy cơ chứ?

T́nh trạng bế tắc này kéo dài măi đến thế kỉ XVI.
 

Tài liệu tham khảo:
1. Thiên văn Vật lí
2. Vũ trụ pḥng thí nghiệm thiên nhiên vĩ đại
3. Vũ trụ giăn nở
4. Và nhiều tài liệu khác.
copyright